Το "λίκνο των Τημενιδών"

Τόσο οι μυθολογικές όσο και οι ιστορικές πηγές αναφέρουν το όνομα "Αιγές" για να προσδιορίσουν την πρώτη πρωτεύουσα του μακεδονικού βασιλείου. Από την ίδρυσή τους τον 7ο αι. π.Χ έως και τα χρόνια του Αρχέλαου στα τέλη του 5ου αι. π.Χ. οι Αιγές αποτελούσαν το κέντρο του μακεδονικού βασιλείου και το λίκνο της δυναστείας των Τημενιδών. Η απόφαση – πιθανότατα του βασιλιά Αρχελάου – να μεταφέρει την πρωτεύουσα του βασιλείου στην Πέλλα δεν υποβάθμισε τη σημασία της παλιάς πρωτεύουσας. Οι Αιγές διατήρησαν το συμβολισμό τους, ως κοιτίδα του μακεδονικού βασιλείου. Η ξεχωριστή συμβολική και πολιτική διάσταση της πόλης για τη δυναστεία των Τημενιδών αντανακλάται με σαφήνεια όχι μόνον στην ιδιότητά της ως βασιλικής νεκρόπολης, αλλά και ως τόπου για άλλες εξίσου σημαντικές τελετές, όπως  ο γάμος. Χαρακτηριστικότερη όλων είναι ίσως η γαμήλια τελετή της κόρης του Φιλίππου Β', Κλεοπάτρας, με το βασιλιά της Ηπείρου Αλέξανδρο, στη διάρκεια της οποίας έλαβε χώρα και η δολοφονία του, το 336 π.Χ. στο θέατρο των Αιγών. Ο Διόδωρος περιγράφει με γλαφυρότητα το γεγονός:

Αφού προαπέστειλε στην Ασία τον Άτταλο και τον Παρμενίωνα, ζήτησε χρησμό από το μαντείο των Δελφών για το αν θα επικρατήσει του βασιλιά των Περσών. Και η Πυθία απάντησε ότι «ένας εστεμμένος ταύρος θα θανατωθεί». Ο Φίλιππος ερμηνεύοντας φυσικά το χρησμό προς το δικό του συμφέρον, περιχαρής ετοίμασε μεγάλες θυσίες και ανήγγειλε το γάμο της κόρης του από την Ολυμπιάδα, Κλεοπάτρας, με τον Αλέξανδρο από την Ήπειρο. Διοργάνωσε μουσικούς αγώνες και μεγάλα συμπόσια για τους καλεσμένους του, οι οποίοι ήρθαν από όλη την Ελλάδα στις Αιγές. Και αφού τελείωσαν οι αγώνες και οι οινοποσίες, κατευθύνθηκαν οι καλεσμένοι προς το θέατρο. Εκεί ακολούθησε μια πομπή περίτεχνων αγαλμάτων των δώδεκα θεών· ακολούθησε κι ένα δέκατο τρίτο άγαλμα που απεικόνιζε το Φίλιππο φτιαγμένο με τον ίδιο τρόπο, όπως αυτά των θεών και το οποίο αποδείκνυε ότι ο βασιλιάς ήταν «σύνθρονος» με τους θεούς. Όταν γέμισε το θέατρο, ο Φίλιππος φορώντας λευκό ιμάτιο εισήλθε στο στάδιο χωρίς τους σωματοφύλακές του για να δηλώσει πως καθώς έχει την εύνοια όλων των Ελλήνων δεν φοβάται κανέναν. Κι ενώ όλοι τον επευφημούσαν και τον μακάριζαν ήρθε στο βασιλιά ανέλπιστα ο θάνατος. Ένας από τους σωματοφύλακές του, ο Παυσανίας τον πλησίασε και με μια κελτική μάχαιρα τον κάρφωσε στα πλευρά. Έτρεξε τότε προς την είσοδο, όπου είχε αφήσει το άλογό του για να διαφύγει. Από τους σωματοφύλακες του βασιλιά, άλλοι έτρεξαν προς το νεκρό σώμα του κι άλλοι καταδίωξαν τον Παυσανία, ο οποίος έπεσε από το άλογό του και τον σκότωσαν. (Διόδ. 6, 91-95).

Σύμφωνα με το έθιμο, που ήθελε τους Τημενίδες βασιλιάδες να θάβονται στις Αιγές – ακόμα και μετά από τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην Πέλλα – ο Αλέξανδρος έθαψε το νεκρό του πατέρα και ανέλαβε την τύχη του μακεδονικού βασιλείου (Διόδ. ΙΖ’, 2). Ο ίδιος ο Αλέξανδρος μετά το θάνατό του το 323 π.Χ. στη Βαβυλώνα  επρόκειτο να ταφεί στις Αιγές. Όμως ο Πτολεμαίος μετέφερε τελικά τη σορό του στην Αίγυπτο. Ο κύκλος της γενιάς των Τημενιδών  θα έκλεινε λίγα χρόνια αργότερα, στις Αιγές και πάλι, όπου τάφηκαν  τα παιδιά του: ο νεαρός πρίγκηπας Αλέξανδρος Δ’, γιος της Ρωξάνης στον τάφο της Μεγάλης Τούμπας στη Βεργίνα, που ονομάζουμε συμβατικά «του Πρίγκηπα» και πολύ πιθανό ο Ηρακλής, γιός της Βαρσίνης, όπως έδειξαν πρόσφατα ευρήματα από την Αγορά της αρχαίας πόλης.