"Τάφοι Heuzey"

Μπροστά στο μέγεθος του ανακτόρου ο μακεδονικός τάφος που ανέσκαψε ο Γάλλος περιηγητής στα μέσα του 19ου αιώνα φαντάζει πολύ μικρός. Εντούτοις δεν είναι καθόλου μικρή αλλά αντίθετα πολύ μεγάλη η σημασία αυτής της ανακάλυψης, καθώς πρόκειται για το πρώτο δείγμα αυτής της ξεχωριστής κατηγορίας ταφικών μνημείων που ήρθε στο φως. Σύμφωνα με τα σχέδια του Daumet ο τάφος σωζόταν σε αρκετά καλή κατάσταση. Ήταν διθάλαμος, καμαροσκεπής, με στενό προθάλαμο. Η πρόσοψη δεν είχε καμιά ιδιαίτερη αρχιτεκτονική διαμόρφωση, ξεχώριζε όμως για την εντυπωσιακή είσοδό του, που έκλεινε με δύο μαρμάρινα θυρόφυλλα, τα οποία ο Heuzey μετέφερε στο Λούβρο. Στο εσωτερικό του κυριαρχούσαν δύο μεγάλες λίθινες κλίνες.

Στα χρόνια που πέρασαν ο τάφος «ξαναχάθηκε» μέσα στο έδαφος, για να ανακαλυφθεί εκ νέου από το Μανόλη Ανδρόνικο και τους συνεργάτες του. Δυστυχώς σήμερα σώζεται σε πολύ χειρότερη κατάσταση από την πρώτη φορά που ήρθε στο φως. Παρόλο που ο τάφος ήταν συλημένος, από τα λιγοστά ευρήματα προκύπτει η χρονολόγησή του στο β’ μισό του 4ου αι. π.Χ., ενώ η εύρεση ενός περιδεραίου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το φύλο του νεκρού ήταν γυναικείο.

Το καλοκαίρι του 1998 κατά τη διάρκεια εργασιών καθαρισμού μία ευχάριστη έκπληξη περίμενε τους ανασκαφείς, καθώς στην ανατολική πλευρά του τάφου και σε αρκετά ψηλότερη θέση διαπιστώθηκε η ύπαρξη ενός ακόμη μικρού κτιστού τάφου. Ο τάφος ήταν χτισμένος από πωρόλιθο, με οριζόντια οροφή και μονόχωρος. Με άλλα λόγια πολύ εύκολα θα τον χαρακτήριζε κάποιος κιβωτιόσχημο. Ωστόσο η διαμόρφωση της πρόσοψης, που φέρει λεπτό κονίαμα με κατακόρυφες χαράξεις, εν είδει αρχιτεκτονικής διακόσμησης του προσδίδουν στοιχεία μακεδονικού τάφου. Η είσοδος προστατευόταν από πώρινους λιθόπλινθους, ενώ πολύ πιθανή ήταν η ύπαρξη ξύλινης θύρας. Στο εσωτερικό του ένα λίθινο θρανίο χρησίμευε πιθανότατα ως βάση της κλίνης του νεκρού. Οι τοίχοι ήταν λευκοί με μία ενδιάμεση πλατιά κόκκινη ζώνη. Επίσης, στην οροφή ίχνη από καρφιά υποδηλώνουν την πιθανή ύπαρξη πρόσθετης ξύλινης οροφής. Ο νέος τάφος περιείχε πολλά αξιόλογα ευρήματα, όπως ο μεγάλος καλυκωτός κρατήρας που έφερε τα οστά του νεκρού. Η χαρακτηριστική επίσης κεραμική από το εσωτερικό του βοηθά πολύ στη χρονολόγηση του μνημείου στα τέλη της βασιλείας του Αλεξάνδρου Γ΄.