"Τάφοι Μπέλλα"

Στον αγρό ιδιοκτησίας Μπέλλα εντοπίστηκαν το 1981 κάτω από μια χαμηλή (λόγω της σύγχρονης άροσης) τούμπα τρεις συλημένοι μακεδονικοί τάφοι και ένας ασύλητος κιβωτιόσχημος με μοναδικό κτέρισμά του ένα χρυσό στεφάνι. Όλοι οι τάφοι του τύμβου χρονολογούνται στον 3ο αι. π.Χ.

Ο πρωιμότερος εξ αυτών είναι μάλλον αυτός που σώζει στο εσωτερικό του έναν μαρμάρινο θρόνο. Είναι μονόχωρος, χωρίς αρχιτεκτονική διακόσμηση, αλλά με μία ζωγραφική παράσταση ιδιαίτερης ομορφιάς πάνω από το υπέρθυρο. Στο κέντρο της παράστασης στέκεται αγέρωχος ένας δορυφόρος πολεμιστής με τη στρατιωτική του περιβολή, πιθανότα- τα απεικονίζοντας το νεκρό του τάφου. Στα δεξιά του, ένας άνδρας, κάθεται σε ένα σωρό από ασπίδες – ίσως ο θεός Άρης – και κοιτά προς τον πολεμιστή και τη μορφή που ακολουθεί στα αριστερά του, μια ψηλόλιγνη γυναίκα, προσωποποίηση ίσως της Αρετής, που του προσφέρει ένα στεφάνι. Ο μαρμάρινος θρόνος στο εσωτερικό του παρουσιάζει την εξής ιδιομορφία: το ερεισίνωτό του δεν υφίσταται στην ουσία παρά μόνο ζωγραφικά αποδοσμένο στον τοίχο του τάφου. Το υπόλοιπο – τρισδιάστατο – τμήμα του θρόνου ήταν διακοσμημένο με ποικίλα χρώματα και γυάλινους οφθαλμούς στους έλικες των ποδιών.

Στο β’ μισό του 3ου προχριστιανικού αιώνα χρονολογείται ο δεύτερος τάφος της τούμπας. Τα ανασκαφικά στοιχεία μάλιστα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι χρησιμοποιήθηκε δύο φορές με αντίστοιχες οικοδομικές παρεμβάσεις. Διθάλαμος και με χτιστό δρόμο διακοσμείται στην πρόσοψη με τέσσερις δωρικούς ημικίονες, ενώ στο χαρακτηριστικό αέτωμα ένα κοίλο γείσο προσθέτει ύψος στο οικοδόμημα. Στο στενό προθάλαμο αποδίδεται στο κάτω μέρος των τοίχων με τη βοήθεια χαράξεων στο λεπτό κονίαμα το σύστημα δόμησης έως το ύψος της κοσμοφόρου, της οποίας η ζωγραφική διακόσμηση μιμείται πολύχρωμο μάρμαρο. Η οροφή του προθαλάμου είναι οριζόντια με λίθινα επιχρισμένα δοκάρια. Το ίδιο βέβαια δεν ισχύει για το θά- λαμο, ο οποίος είναι καμαροσκεπής. Στο εσωτερικό του κυριαρχεί μια εντυπωσιακή λίθινη σαρκοφάγος με τη μορφή κλίνης το κάλυμμα της οποίας μιμείται τα στρώματα και τα μαξιλάρια της με έντο- νο κόκκινο χρώμα. Περίτεχνος τέλος είναι ο ζωγραφικός διάκοσμος της , όπου ξεχωρίζουν οι απεικονίσεις διονυσιακών θεμάτων.

Ο τρίτος μακεδονικός τάφος με μέτωπο προς τη δύση, είναι πιθανότατα το νεότερο μνημείο του συνόλου. Χωρίς ιδιαίτερη αρχιτεκτονική διαμόρφωση στην πρόσοψη, πέρα από ένα μικρό διακοσμητικό αέτωμα, διατηρεί στο εσωτερικό του μια δυσανάλογα μεγάλων διαστάσεων λίθινη κλίνη, που καλύπτει τη μεγαλύτερη επιφάνεια του χώρου. Από τα λιγοστά ευρήματα προκύπτει η χρονολόγηση στα τέλη του 3ου αι. π.Χ. και η απόδοση της ταφής σε γυναίκα.